Galeria - Stowarzyszenie Wiarus Płock

POLSKA BROŃ STRZELECKA 1918 - 2016

Odrodzona Rzeczypospolita zmuszona była budować swój przemysł zbrojeniowy nieomal od zera i to w warunkach toczonej wojny polsko - bolszewickiej. Doświadczenia wojenne dowiodły, że zakupy broni za granicą okazywały się często niewystarczające, a dostawy nieregularne. Postawiono więc na budowę i rozwój własnego przemysłu pracującego na potrzeby obronności kraju.
Jedną z pierwszych inwestycji była zapoczątkowana w roku 1922 budowa Państwowej Wytwórni Broni w Radomiu. Początkowo produkowano w niej przede wszystkim karabiny Mausera wz. 1898 na nabój 7,9 x 57 mm.

Broń ta uznawana była wówczas za jedno ze szczytowych osiągnięć w projektowaniu uzbrojenia, a niektóre z zastosowanych w niej rozwiązań wykorzystywane są nawet we współczesnych konstrukcjach strzeleckich. Karabin produkowano równolegle również w Warszawskiej Fabryce Karabinów.
Na potrzeby Policji Państwowej i innych służb mundurowych zaczęto tez produkować rewolwer Nagant wz. 1895 z bębenkiem na 7 nabojów 7,62 x 38 mm

Od roku 1932 zaczęto intensywne prace nad własną konstrukcją broni krótkiej - pistoletu VIS na nabój 9 x 19 mm Parabellum. W roku 1935 wdrożono jego seryjną produkcję i już w piewszym roku wyprodukowano blisko 12 tyś. tej doskonałej broni. Konstruktorami pistoletu byli dwaj inżynierowie: Piotr Wilniewczyc i Jan Skrzypiński. Od pierwszych liter ich nazwisk powstała nazwa broni.

Do wybuchu wojny wyprodukowano blisko 31 tyś pistoletów (niektóre źródła podają, że było to 49 tyś), a podczas jej trwania Niemcy - doceniając walory tej broni - kontynuowali produkcję (w systemie trzyzmianowym i pod nazwą P-35), wytwarzając do roku 1945  ok. 300 - 400 tyś. egzemplarzy pistoletu.
Słynną konstrukcją okresu miedzywojennego był karabin przeciwpancerny wz. 35 UR na  nabój 7,92 x 107 mm DS, produkowany w warszawskiej Fabryce Karabinów od roku 1938, a opracowany przez zespół pod kierunkiem inż. Józefa Maroszka

Na początku II Wojny Światowej był on w stanie przebić pancerz większości używanych wówczas czołgów.

Wydaje się, że niezbyt powszechną jest wiedza o tym iż w 1939 r. Polska rozpoczęła produkcję własnego pistoletu maszynowego o nazwie Mors, na nabój 9 x 19 mm Parabellum. Konstruktorami broni byli twórcy VIS-a inż. Wilniewczyc i Skrzypiński, a ciekawostką konstrukcyjną była teleskopowa podpórka pistoletu oraz dwa spusty (osobne dla ognia pojedynczego i ciągłego).

W Polsce zachowały się dwa egzemplarze tej broni - pochodzące z zagranicznych darowizn.

Ewenementem na skalę światową był produkowany w warunkach konspiracyjnych pistolet maszynowy Błyskawica, na nabój 9 x 19 Parabellum.

Opracowany w 1942 r. przez Wacława Zawrotnego, montowany i przestrzeliwany był w kilku różnych zakładach. Do Powstania Warszawskiego wyprodukowano go w ilości od ok. 700  do 1500 sztuk

Po wojnie, w styczniu 1947 r. w radomskiej fabryce uruchomiono na licencji ZSRR, produkcję pistoletu TT Takariewa wz. 33 na nabój 7,62 x 25 mm.

Jednak sztandarowym produktem zakładu w Radomiu przez dziesięciolecia był licencyjny karabin Kałasznikowa. Polskie jego odmiany były udatnie zmieniane i modernizowane przez rodzimych konstruktorów (jak np kbkAKM, kbAKMs). W 1988 r. skonstruowano nowy karabin Tantal na amunicję 5,45 x 39 mm, a w połowie lat 90-tych karabin szturmowy Beryl na amunicję 5,56 x 45 mm NATO

Jeden z konstruktorów VIS-a  prof. Piotr Wilniewczyc, w latach sześćdziesiatych był twórcą oryginalnego,  polskiego pistoletu maszynowego o nazwie PM-63 RAK, na nabój 9 x 18 mm Makarowa. Skrót RAK miał oznaczać "ręczny automat komandosów".

Po zakończeniu produkcji RAK-a, w połowie lat osiemdziesiątych przystąpiono do produkcji pistoletu maszynowego PM-84 Glauberyt na naboje 9 x 19 / 9 x 18 mm. Jego rozwinięciem był PM-98 na naboje 9 x 19 Para

W latach sześćdziesiątych, w WITU w Zielonce opracowano pierwszy powojenny, sześciostrzałowy pistolet P-64 CZAK, na nabój 9 mm Makarowa. Jednym z jego prototypów był powstały w roku 1957 WiR konstrukcji Piotra Wilniewczyca (twórcy VIS-a) i Stanisława Rojka

Od połowy lat siedemdziesiątych rozpoczęto prace nad nowym pistoletem, który miał być nowoczesny, tańszy w produkcji i niezawodny. W efekcie powstał ośmiostrzałowy P-83 WANAD na nabój 9 mm Makarowa, a później P-93

W latach dziewięćdziesiątych, pod kierunkiem Mariana Gryszkiewicza skonstruowano i zaczęto produkcję pistoletu MAG-95 na amunicję 9 x 19 mm Parabellum. Skrót MAG pochodził od pierwszych liter imienia i nazwiska twórcy. Kolejną wersją tego pistoletu był MAG-98, a następnie MAG-08 z roku 2008.

Dwie ostatnie wersje wykonano z aluminiowym szkieletem, oraz 15-nabojowym magazynkiem.

W 1994 r. został opracowany (jako konkurent MAG-a 95) pistolet WIST-94 na nabój 9 x 19 mm i magazynek 16-to nabojowy. Ze względu na liczne skargi dot. awaryjności tej broni, obecnie wszystkie jej egzemplarze poddawane są modernizacji.

Powstała w roku 2000 nowa Fabryka Broni "Łucznik"- Radom produkuje obecnie m. in. cywilne wersje karabinków Beryl, nazwane Radom-Sport, na nabój .223 remington.

W 2008 r. zaprezentowano nowy pistolet osobisty dla wojska RAD na nabój 9 x 19 mm Para, z magazynkiem na 15 nabojów

W fazie testów znajduje się obecnie pistolet PR-15 RAGUN z 15-nabojowym magazynkiem na amunicję 9x19 Parabellum.

3 maja 2016 r. zadebiutował na wyposażeniu Kompanii Reprezentacyjnej WP nowy, Modułowy System Broni Strzeleckiej, na amunicję kalibru 5,56x45 mm NATO.